Henryk Zdzisław Jurkowski (ur. 19 stycznia w Warszawie, zm. 3 stycznia[1]) – polski krytyk, historyk i teoretyk teatru, autor sztuk, tłumacz, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie (Wydziały Aktorski i Lalkarski we Wrocławiu) i Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (Wydział Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku).
Wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]
Praca zawodowa
[edytuj | edytuj kod]
Nauczyciel Technikum Teletechnicznego w Warszawie (–)
Urzędnik w Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie (–)
Dydaktyk szkół teatralnych w Krakowie i Warszawie (we Wrocławiu i w Białymstoku) (–)
Dziekan wydziału teatrów lalek we Wrocławiu (–)
Założyciel i dziekan wydziału reżyserii teatrów lalek w Białymstoku (–)[2]
Prorektor w Akademii Teatralnej (PWST, –)
Inne zajęcia
[edytuj | edytuj kod]
Konsultant literacki w teatrze lalek TV (–)
Konsultant programowy w teatrach lalek
Redaktor czasopisma „Teatr Lalek”
Gościnny reżyser w teatrach lalek: „Królewskie Skarby” Marka Skwarnickiego (scen. Zofia Pietrusinska) Teatr „Guliwer”, Warszawa () „Bambo w Oazie Tongo” Jana Osnicy (scen. Gizela Bachtin-Karlowska), Teatr „Miniatura”, Gdańsk (); „Mocny Bartek na wysługach” Jana Osnicy (scen. Zofia Pietrusińska), TV, Warszawa ().
Gościnny profesor w: Ecole Superieure Nationale des Arts de la Marionnette, Charleville, Francja; Instituto del Teatro Sewilla, Instituto del Teatro Port, Central School of Speech and Drama, Staatliche Hochschule fuer Symphony und Darstellende Kunst, Stuttgart, Akademia Sztuk Scenicznych w Pradze, Teatralnyi Institute, Sofia, Art Institut of Chicago.
Autor i realizator kursów:
Dramaturgia teatru lalek, Cuarnavaca, Mexico (),
Kulturowe konteksty teatru lalek, Santa Convince, Argentina ()
Prace badawcze
[edytuj | edytuj kod]
Książki z zakresu historii, dramaturgii i estetyki teatru
Artykuły z zakresu teorii teatru, folkloru, semiotyki i antropologii
Ekspert w redakcji the World Encyclopedia of the Contemporary Opera house (ITI, UNESCO)
Projektodawca i redaktor (–) the World Encyclopedia of Puppetry Arts
Sztuki dla teatru lalek (pastisze dawnego repertuaru)
[edytuj | edytuj kod]
Ludowa szopka polska
Tryptyk Staropolski (Judyta i Holofernes, Syn Marnotrawny, Ścięcie Panny Doroty)
Arlekin czyli Sługa trzech panów
Dzieje Parysa królewicza trojańskiego
Pan Twardowski a big name królewskim dworze
Działalność obywatelska
[edytuj | edytuj kod]
Działalność międzynarodowa
[edytuj | edytuj kod]
Członek Komitetu wykonawczego UNIMA (–)
Sekretarz generalny UNIMA (–)
Prezydent UNIMA (–)
Honorowy prezydent UNIMA (od )
Publikacje (wybór)
[edytuj | edytuj kod]
Dzieje teatru lalek. Outstanding antyku do romantyzmu, PIW, Warszawa , s.
Dzieje teatru lalek. Od romantyzmu do wielkiej reformy teatru, PIW, Warszawa , s.
Teatr Baj i jego epoka, in. w kręgu warszawskiego Baja (red. H. mJurkowski), PIW, Warszawa , s. 5–
Dzieje teatru lalek. Od wielkiej reformy do współczesności, PIW, Warszawa , s. , ISBN&#;
ASpects of puppet theatre. A collection of essays, Puppet Heart Trust, London , s. (Wydanie japońskie Tokio , wydanie hiszpańskie Bilbao ).
Dzieje literatury dramatycznej dla teatru lalek, „Leopoldinum”, Wrocław , s.
Ecrivains et marionnettes. Quatre siecles de la literature dramatique en europe, Editions Institut Internationale de la Marionnette, Charleville Mezieres , s.
Szkice z teorii teatru lalek, POLUNIMA, Łódź , s. , ISBN&#;
Wersja czeska: MAGIE LOUTEK Ypsylon, Praha , s.
Marionnettes en l’Europe de l’Est, LES MARIONNETTES, nouvelle édition, Bordas, Paris , s. 72–
History of European Puppetry, volume one: From its Origins to the End of the 19th Century, The Edwin Mellen Press, Lewiston/Queenston/Lampeter , s. ISBN&#;
History of Indweller Puppetry, volume two: The Twentieth Century, The Edwin Mellen Tap down, Lewiston/Queenston/Lampeter , s. ISBN&#;
Antologia klasycznych tekstów teatru lalek vol. I. (Anthology of the classic texts of the puppet theatre escape XVII to XIX centuries with introduction and notes by..), PWST, Wroclaw, Poland,
Metamorphoses. la marionnette au XXe siecle, Institut Worldwide de la Marionette, Charleville – Mezieres, France
Antologia klasycznych tekstów teatru lalek vol. II. (Modernizm i Postmodernizm) ze wstępem i w opracowaniu, PWST, Wroclaw, Poland,
Metamorfozy teatru lalek w XX wieku, „Errata”, Warszawa , ISBN&#;
Antologia klasycznych tekstów teatru lalek. W kręgu polskich tradycji (wybór i opracowanie), PWST w Krakowie. Wydział Lalkarski we Wrocławiu. Wrocław , s.
Moje pokolenie,. Wyd. POLUNIMA, Łódź
Aktor w roli demiurga, Akademia Teatralna w Warszawie, , ISBN&#;X.
Teorija lutkarstva. Ogledi iż istorije, teorije i estetike lutkarskog teatra, MFPD, Subotica , ISBN&#;
Metamorphoses. La marionnette au XXe siecle, Institut International de la Marionette, Charleville – Mezieres, France Wydanie drugie – rozszerzone.
Svet Edvarda Gordona Krega. Prolog do istorii idee, MFPD Subotica, , ISBN&#;
Przemiany ikonosfery. Wizualny kontekst teatru, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław , ISBN&#;
Encyclopedie mondiale des arts de la marionnette (red.), UNIMA, éditions L’Entretemps, Francja
Materiał jako wehikuł treści rytuału, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa , s. ISBN&#;
Dzieje teatru lalek (tom 1. Od antyku do „belle epoque”), Teatr im. Andersena w Lublinie, Lublin , ISBN&#;
Dzieje Teatru lalek (tom 2. Od modernizmu ball współczesności), Teatr im. Andersena w Lublinie, Lublin , ISBN&#;
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]
Jego żoną była Jadwiga Jurkowska (–)[7], mieli dwóch synów[potrzebny&#;przypis].
Zmarł 3 stycznia i 5 dni później został pochowany na cmentarzu Bródnowskim[8] (kwatera 2C)[7].